داستان بلند “جهان رنجوری در ویران شهر” محمد جابری

توضیحات

محمد جابری برگزیدۀ نهایی دو دوره از جشنوارۀ سراسری “داستان خلاقانۀ سال(حیرت) بوده است.

داستان بلند «جهان‌رنجوری در ویران شهر» بدون اغراق، یک کمدی سیاهِ فانتزیِ کارآگاهیِ ابزورد است. این اثر طنز و البته سیاه، در یک فضای پادآرمان‌شهری و خیالی از زبان یک کارآگاه مفلس و بازنده است که به دنبال پول درگیر ماجراهایی نامتعارف می‌شود. کارآگاه توسط شخص زمان استخدام می‌شود تا جلوی شخصیتی پلید را بگیرد که قصد کنترل زمان را دارد. در این داستان که سرشار از مفاهیم فلسفی و بازی با معناهای مختلف است، مسائل اگزیستانسیال جان می‌گیرند و جزئی از داستان می‌شوند.

فضای خیالی، فانتزی و گاه تیرۀ داستان موقعیت خوبی برای روایت ماجرایی در ناکجاآباد است که شخصیت‌های آن با اسامی مستعاری شناخته می‌شوند که متناسب با شخصیت آن‌ها و اکثرا در رابطه با غذاها و آشپزی‌ است.

راوی اگرچه خود در قسمتی از داستان به شائبۀ شباهت داستانش به «در رویای بابل» براتیگان و «عامه‌پسند» بوکوفسکی اشاره می‌کند، اما تنوع موضوعات این داستان از مسئلۀ زمان، دغدغه‌های وجودی انسان، سکسولوژی، دنیاهای موازی و ایده‌ی نویسنده-راوی-کارآگاه اثر را خواندنی و متفاوت می‌کند. ارجاعات بی‌شمار بینامتنی به کتاب‌ها و فیلم‌های مختلف در سراسر کتاب به وفور یافت می‌شود و راوی در تمام داستان‌ به اندیشه‌ها و تئوری‌های علمی، سیاسی، دینی و فلسفی مختلف اشاره می‌کند و نظرات و جهان‌بینی خودش را با مخاطب به طور مستقیم به اشتراک می‌گذارد.